prijava
SARAJEVO, 7. juna (FENA) - Ulazak u SEPA (Single Euro Payment Area) geografsko područje odnosno Jedinstveno područje plaćanja u eurima (u kojem je trenutno 41 država u i izvan EU), predstavlja prvi stub Plana rasta EU za zemlje Zapadnog Balkana. Integracija u SEPA geografsko područje ujedno znači i ispunjenje jednog od uslova u okviru evropskih integracija, rečeno je Feni u Centralnoj banci BiH (CBBiH).
Pored procesa evropskih integracija i ispunjavanja kriterija, kako su dodali iz CBBiH, pristupanje SEPA-i ima velike koristi za građane i privredu, odnosno cjelokupnu ekonomiju Bosne i Hercegovine. Kroz taj proces će se stvoriti uslovi u kojem će naknade za prekogranične transakcije biti jednako tarifirane kao unutar zemlje. Istraživanja Svjetske banke su pokazala da trenutno pravna i fizička lica u zemljama Zapadnog Balkana plaćaju šest puta veće provizije za prekogranične transakcije, nego građani i firme u SEPA području.
- Značaj za ekonomiju Bosne i Hercegovine od ulaska u SEPA geografsko područje je izuzetan, s obzirom da sa zemljama SEPA područja Bosna i Hercegovina ima i više od 80 posto uvozno-izvoznih aktivnosti, te da većina bh. dijaspore koja doznakama generiše oko 10 posto GDP BiH živi u SEPA zemljama, naveli su iz CBBiH.
Ulazak u SEPA nosi evidentne potencijalne ogromne ekonomske koristi, kao i potencijal za daljnji rast GDP-a Bosne i Hercegovine. Također, naglašavaju iz CBBiH, ulaskom u SEPA se postiže: dodatni korak ka članstvu u EU kroz transpoziciju EU regulative (Acquis), bolja investiciona klima, preduslov za rast tržišta kapitala, povećanje formalnih novčanih tokova, smanjenje sive ekonomije te mnoštvo drugih koristi kojima se direktno poboljšava standard građana i privrednih subjekata u Bosni i Hercegovini. Nema sumnje da će i podizanje konkurentnosti, transparentnosti, stvaranje jačih kohezija sa dijasporom imati pozitivan uticaj na našu ekonomiju, stvaranje dodatnih vrijednosti na tržištu i općenit zamah u inovacijama i digitalizaciji privrede i finansija BiH.
Iz CBBiH su naglasili da trenutno zakoni u BiH nisu u potpunosti usklađeni s evropskom regulativom potrebnom za pristupanje SEPA području. Shodno trenutnom stanju regulativa u BiH, potrebno je sprovesti dodatne regulatorne reforme u cilju transpozicije relevantne EU legislacije, koja je ključna za pristupanje SEPA-i. Drugim riječima, trenutni status prilagođavanja Bosne i Hercegovine SEPA zahtjevima pokazuje da je proces u toku, ali nije još završen. Centralna banka BiH aktivno koordinira aktivnosti koje podrazumijevaju institucionalnu saradnju s relevantnim institucijama u zemlji, a sve u cilju postizanja regulatorne ekvivalencije i ispunjavanja SEPA kriterija koje je propisalo Evropsko platno vijeće.
Regulatorni preduslovi za pristupanje SEPA području uključuju transponovanje Direktive o platnim uslugama (Payment Services Directive 2 - PSD2 EU) i drugih povezanih regulativa, pri čemu će većina reformi biti implementirana na nivou entiteta, a u manjoj mjeri na nivou BiH. Iako većina potrebnih reformi još nije formalno izvršena, kroz institucionalnu saradnju se aktivno pripremaju osnovi za neophodne izmjene regulative iz oblasti platnog prometa.
Osim reformi u oblasti platnog prometa, Evropsko platno vijeće propisuje i druge kriterije koji se odnose na različite sektore, a CBBiH ima ključnu ulogu u koordinaciji s relevantnim institucijama u BiH kako bi se osigurala usklađenost sa svim zahtjevima. Osim CBBiH, u Koordinacionom odboru za SEPA priključenje učestvuju i entitetska ministarstva finansija, entitetske agencije za bankarstvo i Udruženje banaka u BiH.
- CBBiH ima ključnu ulogu u postizanju tehničke interoperabilnosti, entiteti i agencije za bankarstvo osiguravaju regulatornu usklađenost, a banke se pripremaju za tehničku i operativnu implementaciju SEPA platnih shema. S tim u vezi, CBBiH je, kao koordinator aktivnosti, počela pripreme i radi na izradi aplikacije članstva, a koja se podnosi Evropskoj komisiji i Evropskom platnom vijeću. Kada entitetska ministarstva okončaju aktivnosti na prilagođavanju zakonskih rješenja odredbama Direktive EU stiču se preduslovi za apliciranje, te bi podnošenje aplikacije za članstvo naše zemlje u SEPA područje bilo moguće tokom ove godine, istakli su iz CBBiH.
Tehnički preduslovi omogućavanja izvršavanja transakcija u SEPA aranžmanu, koji zapravo predstavljaju drugu fazu, nisu ništa manje bitni i zahtjevni, te CBBiH, u skladu sa svojim mandatom, intenzivno radi na analizi mogućih modaliteta integracije i konkretnih tehničkih rješenja, kako bi se omogućilo da se nakon formalnog prijema Bosne i Hercegovine u SEPA članstvo pokrene i platni promet u SEPA aranžmanu, a kako bi građani i privreda što prije imali konkretne koristi iz SEPA aranžmana, što i jeste konačan cilj.
(FENA) D. J.
